طبق نظرسنجی ماهانه رویترز در تاریخ 12 تیر (2 ژوئیه) تولید نفت اوپک در ماه ژوئن برای دومین ماه متوالی افزایش یافت. افزایش عرضه از جانب نیجریه و ایران توانست کاهش داوطلبانه عرضه توسط دیگر اعضا و ائتلاف گستردهتر اوپک پلاس را جبران کند.
بر اساس نظرسنجی ماهانه رویترز که عرضه به بازار را دنبال میکند و بر مبنای دادههای کشتیرانی و اطلاعات منابع صنعتی انجام شده است نشان میدهد که سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک (۱۲ تولیدکننده اوپک) در ماه گذشته روزانه 26.70 میلیون بشکه نفت تولید کرده که نسبت به ماه می 70 هزار بشکه در روز افزایش داشته است.
این افزایش در حالی است که اوپک پلاس (متشکل از اوپک و متحدانش مانند روسیه) در ماه گذشته تصمیم گرفت کاهش تولید را تا پایان سال 2025 تمدید کند تا در مواجهه با رشد ضعیف تقاضا، نرخهای بهره بالا و افزایش تولید آمریکا، بازار را تقویت کند.
با این حال نیجریه تولید نفت خود را 50 هزار بشکه در روز افزایش داد. ایران و الجزایر نیز با تکمیل تعمیرات میادین نفتی، افزایش تولید کمتری نسبت به نیجریه داشتند. بیشترین کاهش تولید مربوط به عراق بود که به 50 هزار بشکه در روز کاهش یافت. عراق که نتوانسته به سقف تولید 4 میلیون بشکه در روز پایبند باشد، در ماه مه 4.195 میلیون بشکه در روز تولید کرد که 7000 بشکه در روز نسبت به آوریل کاهش داشت، اما با این حال این کشور همچنان بیش از هدف تعیین شده توسط اوپک پلاس (تقریباً 200000 بشکه در روز بالاتر از هدف) تولید میکند.
طبق این نظرسنجی، اوپک حدود 280 هزار بشکه در روز بیش از هدف مشخص شده تولید کرد و عراق همچنان بیشترین بخش از این تولید مازاد را دارد. در میان کشورهایی که نیاز به کاهش تولید نداشتند، تولید نفت ایران به 3.2 میلیون بشکه در روز رسید که برابر با نرخ ثبت شده در نوامبر 2023 بود و این بالاترین مقدار از سال 2018 به شمار میرود. جواد اوجی، وزیر نفت ایران، روز سهشنبه اعلام کرد که ایران به 17 کشور نفت خام میفروشد، این نشان دهنده این است که برخی کشورها ممکن است تحریمهای آمریکا را که همچنان اعمال میشوند، نادیده بگیرند.
تأثیر این روند تولید بر اقتصاد ایران و جهان
1. افزایش درآمدهای نفتی ایران: با افزایش تولید نفت ایران به 3.2 میلیون بشکه در روز و فروش نفت به 17 کشور، درآمدهای نفتی ایران افزایش خواهد یافت. این موضوع میتواند کمک به بهبود وضعیت مالیاتی و بودجه دولتی نماید که برای اقتصاد ایران حیاتی است.
2. سقوط قیمت نفت جهانی: با افزایش تولید نفت اوپک به خصوص از نیجریه و ایران، احتمال کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی بالا میرود. این کاهش قیمت میتواند به نفع اقتصادهای مصرفکننده نفت مانند امریکا و اتحادیه اروپا باشد و هزینههای تولید و حملونقل را کاهش دهد.
3. تأثیر بر تولیدکنندگان جهانی نفت: کشورهای تولیدکننده نفت مانند عربستان سعودی، روسیه و سایر اعضای اوپک که کاهش تولید داوطلبانه را پذیرفتهاند، ممکن است با چالشهای مالی روبرو شوند. کاهش قیمت نفت میتواند درآمدهای نفتی آنها را کاهش و بر بودجههای دولتی و پروژههای توسعهای این کشورها تأثیر منفی گذارد.
4. بهبود تراز تجاری ایران: با افزایش صادرات نفت، تراز تجاری ایران بهبود مییابد. این افزایش درآمد ارزی میتواند به کاهش کسری تراز پرداختها کمک کرده و نرخ ارز را تثبیت کند.
5. روابط بینالمللی و تحریمها در ایران: ادامه صادرات نفت به کشورهای متعددی بدون توجه به تحریمهای آمریکا نشانگر این است که تلاشهای ایران برای دور زدن تحریمها موفقیتآمیز بوده است. این موضوع میتواند در جذب سرمایهگذار خارجی و تقویت روابط اقتصادی و دیپلماتیک ایران تأثیرگذار باشد.
6. نوسان قیمت نفت در جهان: افزایش تولید نفت اوپک به همراه ایران ممکن است به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی منجر شود. این موضوع میتواند تأثیرات متفاوتی بر ایران داشته باشد؛ از یک سو، کاهش قیمت نفت درآمدهای نفتی ایران را تحت فشار قرار میدهد، اما از سوی دیگر تقاضا برای نفت ارزانقیمت ایران ممکن است افزایش یابد.
7. بیثباتی در بازارهای مالی جهانی: نوسان قیمت نفت میتواند باعث ایجاد بیثباتی در بازارهای مالی جهانی شود. کاهش قیمت نفت ممکن است بر ارزش سهام شرکتهای نفتی تأثیر منفی بگذارد و بازارهای مالی را تحت فشار قرار دهد.
8. افزایش فشار بر انرژیهای تجدیدپذیر: کاهش قیمت نفت ممکن است جذابیت سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر را کاهش دهد. در نتیجه، پروژههای مرتبط با انرژی خورشیدی، بادی و سایر منابع تجدیدپذیر ممکن است با کاهش سرمایهگذاری مواجه شوند.
9. موازنه قدرت در اوپک و اوپک پلاس: عدم پایبندی برخی اعضا به توافقات کاهش تولید ممکن است تفاوتهایی در داخل اوپک و اوپک پلاس ایجاد کند. این میتواند منجر به بازنگری در نقش و نفوذ کشورها در سازمانهای نفتی بینالمللی شود.
در نتیجه افزایش تولید نفت ایران و نیجریه در ماه ژوئن و ادامه روند افزایش تولید نفت اوپک در شرایط فعلی به مثابه یک شمشیر دو لبه است؛ از یک سو، افزایش درآمدهای نفتی و تقویت وضعیت اقتصادی کشورهایی مانند ایران را در پی دارد، اما از سوی دیگر، ایجاد نوسان در بازار نفت و فشار بر سایر تولیدکنندگان نفت به همراه کاهش احتمالی قیمت نفت، چالشهای زیادی به همراه خواهد داشت. در عین حال، فشارهای اقتصادی و تحریمها نیز همچنان نقش تعیینکنندهای در آینده بازار نفت و اقتصاد جهانی خواهند داشت.
منابع: GMK.Center / Reuters
کد خبر: 041301
تاریخ: 13 تیرماه 1403